‘ภาวะน้ำตาลต่ำ’ เป็นภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญและพบได้บ่อยๆ ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน ซึ่งเกิดจากร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดน้อยกว่า 70 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ส่งผลให้มีอาการแสดงต่างๆ ได้แก่ เหงื่อแตก ตัวเย็น มือสั่น ตาพร่า คลื่นไส้ อ่อนเพลีย หงุดหงิด อารมณ์แปรปรวน มึนเวียนศีรษะ ใจสั่น ใจเต้นเร็ว หรืออาจมีภาวะรุนแรงจนหมดสติหรือชักได้ ดังนั้นผู้ป่วยเบาหวานและครอบครัวของผู้ป่วย ควรทราบอาการแสดง สาเหตุ และการดูแลตนเองในเบื้องต้น เพื่อช่วยลดโอกาสการเกิดซ้ำใหม่และภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงที่อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

สาเหตุที่ทำให้เกิด ‘ภาวะน้ำตาลต่ำ’

1.อาหาร

 - ไม่รับประทานอาหารตรงตามเวลาห่างจากเวลารับประทานยาหรือฉีดอินซูลินมากเกินไป

 - งดอาหารมื้อใดมื้อหนึ่ง

 - รับประทานอาหารไม่คงที่ มากไป น้อยไป ในแต่ละมื้อ

 - มีสาเหตุทำให้ไม่สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติจากภาวะโรคทางกาย

 - ควบคุมอาหารเข้มงวดขึ้นกว่าเดิม ทำให้ระดับยาหรืออินซูลินที่ใช้อยู่มากเกินไป

 - ทำงานหรือกิจกรรมนานเกินไปโดยไม่ได้รับประทานอาหารตามเวลา

2.ออกกำลังกาย

 - ออกกำลังกายโดยไม่รับประทานอาหารตามปกติ

 - ออกกำลังกายมากเกินไป

3.การใช้ยาหรืออินซูลิน

 - ฉีดอินซูลินในตำแหน่งซ้ำๆ ไม่ยอมเปลี่ยนตำแหน่ง

 - ปรับใช้ยาหรืออินซูลินเอง ไม่ใช้ตามที่แพทย์แนะนำปรับระดับยาหรืออินซูลินสูงกว่าที่แพทย์กำหนด

4.ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในเวลาที่ท้องว่าง

วิธีดูแลตนเองเบื้องต้นเมื่อมี ‘ภาวะน้ำตาลต่ำ’

เมื่อมีอาการสงสัยภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำให้ปฎิบัติดังนี้

1.ให้รีบรับประทานอาหารทดแทนน้ำตาล เช่น

 - กลูโคสเม็ด 2-3 เม็ด

 - น้ำผึ้ง 1 ช้อนโต๊ะ

 - ลูกอม 8 เม็ด

 - ลูกเกด 2 ช้อนโต๊ะ

 - น้ำหวาน น้ำผลไม้หรือน้ำอัดลม1/2 แก้ว

 - นม 1 แก้ว

 - ส้ม หรือ กล้วย 1-2 ผล

 - น้ำตาลก้อน 2 ก้อน

 - น้ำตาลทราย 1 ช้อนโต๊ะ

2.หากสามารถทดสอบระดับน้ำตาลปลายนิ้วได้

 - ให้ทดสอบหลังรับประทานภายใน 15 นาที ถ้าระดับน้ำตาลยังต่ำให้รับประทานซ้ำ และทดสอบซ้ำอีกครั้งหลังรับประทาน 15 นาที ถ้ายังไม่ดีขึ้นอีกควรรีบติดต่อโรงพยาบาลหรือแจ้งญาติเพื่อรีบนำส่งโรงพยาบาล

หากไม่สามารถทดสอบระดับน้ำตาลเองที่บ้านได้แต่รู้สึกยังไม่ปกติ ให้รับประทานซ้ำและรีบติดต่อโรงพยาบาลหรือหรือแจ้งญาติเพื่อนำส่งโรงพยาบาล